Wat betekent co-ouderschap eigenlijk? Een diepgaande kijk op vormen en praktijk
In de praktijk betekent co-ouderschap dat beide ouders actief betrokken blijven bij de opvoeding en belangrijke beslissingen over het kind. Dit kan variëren van een gelijke verdeling van tijd en zorg tot een minder evenwichtige verdeling waarin één ouder de primaire zorg draagt, maar beide ouders wel gelijkwaardig betrokken blijven.
Co-ouderschap kan op verschillende manieren worden vormgegeven:
Gelijk verdeeld co-ouderschap (50/50)
Kinderen wonen afwisselend bij beide ouders, vaak volgens een week-op-week-afregeling of een ander schema dat aansluit bij het gezinsleven.
Beide ouders delen de dagelijkse zorg, opvoeding en kosten vrijwel gelijk.
Ongelijk verdeeld co-ouderschap
Het kind verblijft meer bij de ene ouder (bijvoorbeeld 70/30 of 60/40), maar beide ouders blijven actief betrokken.
De ouder bij wie het kind minder tijd doorbrengt, heeft nog steeds een significante opvoedingsrol en neemt deel aan beslissingen.
Co-ouderschap met een hoofdverblijfplaats
Het kind heeft één vaste verblijfplaats (bijvoorbeeld bij de moeder) en gaat regelmatig naar de andere ouder, bijvoorbeeld om het weekend en een dag in de week.
Beide ouders hebben ouderlijk gezag en maken samen afspraken over belangrijke zaken zoals school en gezondheidszorg.
Dit wordt vaak ‘verantwoordelijk co-ouderschap’ genoemd, waarbij de ene ouder meer zorgtaken heeft, maar de andere ouder niet buitenspel wordt gezet.
Is co-ouderschap altijd 50/50?
Veel mensen denken dat co-ouderschap altijd een gelijke tijdsverdeling betekent, maar dat is een misvatting. Volgens het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) is een evenwichtige verdeling van verantwoordelijkheid en betrokkenheidbelangrijker dan een exact 50/50-schema. Het uitgangspunt is dat het kind gebalanceerd contact heeft met beide ouders en dat de regeling aansluit bij wat het beste is voor het kind en de situatie van de ouders.
Bij co-ouderschap ligt de nadruk op gezamenlijke opvoeding en samenwerking. Dit betekent niet altijd een exact gelijke verdeling van tijd, maar wel een gedeelde verantwoordelijkheid.
Feiten en cijfers over co-ouderschap in Nederland
Hoeveel ouders kiezen voor co-ouderschap?
Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat in 2010 ongeveer 27% van de gescheiden ouders koos voor een vorm van co-ouderschap. Dit percentage is in de afgelopen jaren gestegen, mede door maatschappelijke veranderingen en een grotere focus op gedeeld ouderschap.
(Bron: CBS, 2017)
Invloed van woonafstand op co-ouderschap
Een studie van het CBS in 2014 toonde aan dat gescheiden ouders die dichtbij elkaar wonen, vaker voor co-ouderschap kiezen. Dit komt doordat korte reisafstanden de wisselingen soepeler laten verlopen voor het kind. (Bron: CBS, 2020)
Wat vinden kinderen van co-ouderschap?
Onderzoek van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) laat zien dat kinderen vaak beter gedijen in een co-ouderschapssituatie waarin conflicten minimaal zijn en beide ouders een betrokken rol blijven spelen. Een duidelijke en stabiele regeling draagt bij aan emotionele veiligheid en welzijn. (Bron: NJi, 2023)
Conclusie: co-ouderschap op maat
Co-ouderschap is geen vaste formule, maar een regeling die per gezin anders kan worden ingevuld. Het is belangrijk om een werkbare verdeling te vinden die aansluit bij de behoeften van het kind en de mogelijkheden van beide ouders.
Een succesvolle co-ouderschapsregeling vereist duidelijke afspraken, respectvolle communicatie en flexibiliteit. Of het nu een 50/50-verdeling is of een andere vorm, het belangrijkste is dat beide ouders betrokken blijven en samenwerken in het belang van hun kind.
Bronnen:
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) (2017). Ruim kwart gescheiden ouders kiest voor co-ouderschap.
Nederlands Jeugdinstituut (NJi) (2023). Co-ouderschap en kindwelzijn: wat werkt?
CBS (2020). Woonafstand en co-ouderschap in Nederland.